Mediacja jest formą rozwiązywania sporów alternatywną wobec postępowania sądowego. Jest rozmową, w trakcie której strony próbują wypracować wspólne rozwiązanie sporu, jaki między nimi powstał. Jeżeli im się uda, osiągają wiele korzyści, m.in. formalną ugodę, która zatwierdzona przez sąd i zaopatrzona w klauzulę wykonalności stanowi tytuł wykonawczy. Gdy jedna ze stron nie wykonuje ugody, wówczas można ją przedłożyć komornikowi celem egzekucji. W rzeczywistości do takiej sytuacji dochodzi sporadycznie ponieważ strony są jednak zainteresowane wykonaniem wzajemnych, narzuconych sobie niearbitralnie, postanowień.

Postępowanie mediacyjne odbywa się przed bezstronnym i neutralnym mediatorem, który nie narzuca stronom swoich rozwiązań a jedynie czuwa nad prawidłowym przebiegiem spotkania, pomagając we wzajemnej komunikacji.

Mediacja ma wpływ na bieg terminów przedawnienia, które wskutek wszczęcia mediacji od razu ulegają zawieszeniu aż do momentu jej zakończenia.

Do postępowania mediacyjnego strony mogą być skierowane przez sąd, do którego trafiła sprawa wskutek wniesionego pozwu, ale strony mogą też zgłosić się same do mediacji. W tym drugim przypadku zawierają umowę o mediacje, w której określają przedmiot mediacji, osobę mediatora lub sposób jego wyboru, istotę sporu lub stosunek prawny, z którego wynikł spór. Nie ma przeszkód, aby mediacją objęte zostały spory przyszłe, nieistniejące jeszcze w chwili zawierania umowy o mediację.

Jedną z podstawowych zasad mediacji jest jej poufność. Obowiązek zachowania w tajemnicy wszelkich informacji uzyskanych w trakcie mediacji dotyczy tak stron, jak i przede wszystkim mediatora a ten w zamian prosi Cię o szczerość i otwartość.

W sprawach o prawa majątkowe maksymalne wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu jednak nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2.000 zł za całość postępowania mediacyjnego (dla porównania sądowa opłata stosunkowa to 5% wartości przedmiotu sporu).

W sprawach o prawa majątkowe, gdzie nie da się ustalić wartości przedmiotu sporu a także w sprawach o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora za pierwsze posiedzenie wynosi 150 zł a za kolejne 100 zł i nie więcej niż 450 zł za całość postępowania.

Warto wspomnieć, że zwolniony od opłaty sądowej jest wniosek o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem. Jeżeli do zawarcia ugody dojdzie w toku postępowania sądowego można odzyskać ¾ uiszczonej opłaty sądowej a nawet całą opłatę sądową, jeżeli do zawarcia ugody doszło przed rozpoczęciem rozprawy w sądzie.

Koszty mediacji – jeżeli ta nie zakończyła się ugodą – zaliczone są na poczet opłaty sądowej i stanowią niezbędne koszty procesu, zasądzane od strony przegrywającej sprawę w sądzie.